Gambas opstart: “set $EDITOR” bericht

Bij het opstarten geeft Gambas3 de melding:

Please set the $EDITOR environment variable with your favorite graphical text editor. Some version control commands need it.

Je kan die variabele instellen met:

export EDITOR=mijnprogramma
export VISUAL=mijnanderprogramma

bv
export EDITOR=nano

Om vast in te stellen:
.bashrc

In opensuse staan al een paar voorbeelden klaar, je moet enkel het hekje verwijderen:

#export EDITOR=/usr/bin/vim
#export EDITOR=/usr/bin/mcedit

Gebruik één van de voorbeelden of vul je eigen favoriet in, als ..

  1. /bin/ed
  2. /bin/nano
  3. /usr/bin/vim.basic
  4. /usr/bin/vim.tiny

Nadien zal de vraag niet meer gesteld worden.
Git zal ook die editor gebruiken. (?check)

Checklist nieuw project, hulpmiddelen

update van gambas.copyleft.be/blog/checklist-project van 2014/2017

Start een nieuw project: commandolijn, lib, grafisch, databank, …
Algemeen: gebruik settings, foutbeheer, log, versienummer, ..

commandolijn

  • ook te gebruiken als shell script. Let op met locatie van bestanden/de applicatie zelf.

commandolijn, lib, grafisch, databank

lib

  • hergebruik in diverse projecten. Opgelet voor versie-verschillen…
  • locatie: gecompileerde library komt bv terecht in /home/username/.local/share/gambas3/lib/

commandolijn, lib, grafisch, databank

databank:

  • Begin met emptydb project sjabloon
  • Gebruik settings om databankgegevens op te slaan; gebruik een “switch” om tussen test en productiedatabank te wisselen (DataContext).
  • Gebruik een applicatie-log (errorlog) bv myLog
  • Veldnamen conventies
  • meta-informatie; bv in databank met aparte tabel (zie dbinfocode)
  • db struktuur opnemen in project (dump zonder data); opvolging van wijzigingen aan databank struktuur: schrijf telkens een stukje code alvorens/om die wijziging uit te voeren zodat je die kan meenemen.
  • persistence, schermcode genereren, …?

commandolijn, lib, grafisch, databank

Desktop (grafische gebruikers-bediening):

  • Begin met empty project sjabloon.
  • ! desktop-eigen bibliotheken (kde-qt/gtk)
    • worden soms niet meer ondersteund in een volgende versie; bv qt upgrades enz.
    • maken het moeilijker over te zetten naar een andere desktop/distributie..
  • Log: Gebruik een applicatie-log (errorlog) bv myLog
  • Gebruik settings om gebruikersinstellingen op te slaan, bv met GbSettingsTool kan je die vullen/lezen
  • Gebruiksteller of RunCounter: bewaren in settings
  • Venster-titel: Geef nuttige/relevante venstertitels, zodat je ziet welke vensters bij deze applicatie horen; met applicatienaam-vensternaam(functie)-versie.nr, … Bv door procedure in mmain of MForm die je voor elk venster aanroept, met een bDeveloper switch kan je als developer de form naam krijgen, gebruiker krijgt functietitel
  • Venster-icoon: zetten in de form Me.Icon of neem dat eventueel mee op in de procedure van de venstertitel. Je kan het icoon laten evolueren (kleur, scherpte, vorm) om de graad van de hiërarchie van het venster te tonen; bv hoofdvenster, 1e sub, sub-van-1e-sub… Iconen in mapje met namen voor level; iconL0.png ,iconL1.png, iconL2.png, …
  • Menu Help/About met Help, About, License, Changes, WhatsNew,
  • Menu File met Quit die afsluitprocedure oproept. Eventueel per vergissen sluiten met venster [x] opvangen.
  • Feedback naar gebruiker: eventueel te sluiten, of met bDeveloper switch te aktiveren
  • Versienummer: je moet kiezen om die door Gambas te laten tellen of uit een “VERSION” bestand in te lezen. Je kan dat versienummer ook bij verhogen van de gebruiksteller opslaan als laatstgebruikte versie in het settingsbestand.
  • Weergaveconventies: stel op en gebruik, integreer in een voorbeeldscherm. Kleur/vorm voor vaste tekst, ingaveveld, ingavevoorbeeld, reaktie, foutmelding, enz.
  • Dubbelstartcontrole (als dat belangrijk is voor je app – bv omdat die naar een bestand schrijft, ..)

commandolijn, lib, grafisch, databank

Gambas 3 op openSUSE 15.4

Na installatie is er geen Gambas aanwezig in de software beheerder van Yast.
(openSUSE Leap 15.2 had een officiële 3.14.3)
(openSUSE Leap 15.3 had een officiële 3.14.3 bp153.1.25 ondertussen)

Zoek dan op software.opensuse.org:

https://software.opensuse.org/package/gambas3-ide

Show community packages, daar heb je keuze uit:

  • home:munix9 Community
    3.17.2
  • home:munix9:unstable Community
    3.17.90+git.20220519….

3.17.2 [1 click install]
Open with yast, install

Kreeg wat foutmeldingen:

An error occurred while initializing the software repository.
Details:
https-download.opensuse.org-e5b4b647: [https-download.opensuse.org-e5b4b647|https://download.opensuse.org/repositories/SUSE:/SLE-15-SP1:/GA/pool/] Valid metadata not found at specified URL
History:
– [https-download.opensuse.org-e5b4b647|https://download.opensuse.org/repositories/SUSE:/SLE-15-SP1:/GA/pool/] Repository type can’t be determined.

Try again?


Eerst ja, maar dat werkte niet, dus op den duur nee gezegd bij opnieuw proberen, en dan ging de isntallatie verder met de volgende onderdelen, weet niet wat er mist of mis zal gaan…

Gambas IDE komt niet voor in menu, dus ik ga terug naar yast en check de individuele paketten..

Repo is wel toegevoegd, ik kan nu gambas vinden bij software.
Ik selecteer en installeer verder van hieruit “gambas3-ide”, wat alle andere paketten automatisch selecteert (behalve de de debuginfo en nog een paar andere als gambas3-gb-web-form).

Installed Packages: 146
autoconf, automake, bison, bison-lang, dwz, gambas3, gambas3-dev-tools, gambas3-gb-args… (more)

Ok nu:
Menu Development, Gambas3: 3.17.2

Make Executable: error

Fout bij het maken van een uitvoerbaar programma: Project, Make, Executable
(Project, Maken, Uitvoeringsbestand)


cannot make executable.
gba: ERROR: Cannot create temporary archive file:/home/copyleft/gb/gb3run/MyApplication.gambas
PProject.MakeExecutable.3066

Inderdaad, als ik goed kijk probeert hij de executable te maken in de map van de gebruiker “copyleft”, terwijl ikzelf nu ingelogd ben als gebruiker “dev”. Ik moet naar (de directory) /home/dev/gb3run/MyApplication.gambas.

Ik had dit project gekopieerd van de gebruiker copyleft, waar ik het al gebruikt had. De locatie van die map is blijkbaar meekgekomen uit een of ander bestand van het project, en aangezien die ook echt bestaat valt dat in eerste instantie niet op…

Taalinstelling desktop: invloed op gambas programma

Een eigenaardig verschijnsel: een gambas3 applicatie werkt op sommige desktops goed, en op andere niet; opvragen van gegevens uit de databank gaat wel, maar bij het bewaren van wijzigingen treedt een fout op.
Allen zijn OpenSUSE/KDE/Plasma5. De versies van de gebruikte libraries moet ik nog controleren. Maar het enige verschil lijkt voorlopig de taalinstelling; op de Nederlandstalige desktops werkt de applicatie niet, op de Engelstalige wel.
Als ik op dezelfde computer waar het bij een [Be/nl] gebruiker niet werkt, een gebruiker aanmaak met als desktopinstelling Engelse als taal, werkt het daar wel.

Heeft de taalinstelling van een desktop invloed op het uitvoeren van Gambas programma’s?

Bv de manier hoe een datum wordt weergegeven/gelezen uit database/geschreven naar database..?

Soms zie ik bij het uitvoeren van een programma vanuit de IDE een melding in de console:

gbx3: warning: cannot switch to language 'en_BE.UTF-8': No such file or directory. Did you install the corresponding locale packages?

Deze treedt op bij een Engelstalig (US) geïnstalleere KDE desktop, met een programma waarbij de optie vertaling afstaat.

Gambas3 zelf aanpassen

Na Gambas3 zelf compileren (van broncode) kan je Gambas3 ook zelf gaan aanpassen; dan terug compileren en je hebt je eigen versie van Gambas3.

Waarom zou je dat doen?

  1. Omdat het leerzaam is: je leest de broncode en je verandert kleine dingen om te kijken welk effect dat heeft, waardoor je beter gaat begrijpen hoe je dingen kan doen in Gambas
  2. Omdat er iets ontbreekt. Je kan eigen wensen hebben, en die zelf in de code aanpassen

Je mag een wens doen
Bv: je zit te experimenteren met verschillende versies van een programma, in verschillende mapjes. Je wil dat uitkuisen of bv kiezen welke versie je in git gaat zetten.
Bij het starten van Gambas3 en het openen van recente projecten zien die er allemaal hetzelfde uit; ze hebben dezelfde naam en logo.
Je wil weten welk project in welke directory zit, maar op het eerste zicht(*) kan je dat hier niet te weten komen. Je wil een “mouseover” of die het pad toont, bv
~/Gambas3Prj/test1/mijnproject
of
~/Gambas3Prj/test2/mijnproject

Tooltip
Extra informatie geven over een element doe je in Gambas met een “Tooltip”, dat is een eigenschap waar je een tekst in kan zetten om weer te geven al het pijltje over het object komt.
Zoiets wil ik toevoegen.

Hack
Start de Gambas3 programmeeromgeving en open uit de afgehaalde broncode (hier 3.17.0 master) het project gambas3 zelf (zie ook Gambas3 zelf compileren van broncode).

Er zijn verschillende onderdelen (componenten, libraries), wij willen de IDE aanpassen.
De IDE zit onder “app”: gambas/app/src/gambas3; open.

Je ziet links Project, Bronnen, Verbindingen, Gegevens. Wij willen de broncode aanpassen, dus open Bronnen. Je ziet onder allerlei mapjes een paar objecten, waaronder CRecentProject. Je werpt een blik op die code, en je ziet bovenaan een eigenschap:
Public Path As String
Dat onthouden we.

We zoeken naar het scherm voor het openen van recente projecten. Kijk door de mappen, één ervan heet “Project”, en die bevat een Form FOpenProject. (ondertussen begrijpen we ook veel beter het belang van juiste, duidelijke namen voor alles in je programmeerproject …). Dubbelklik op FOpenProject en je krijgt de Form te zien.

Die bevat een aantal Tab’s: “Open”, “Recent”, “Examples”, “Installed software”. Kies Recent.
In het midden zie je een ScrollView met de naam lstRecent. Maar die is leeg.

Doodlopend pad?

Een beetje spoorzoeken…
lstRecent wordt gebruikt in CProjectList.

Open de code van de class CProjectList.
We zien in de initialisatie onze ScrollView terugkomen:
_new(hList As ScrollView,
Een beetje verder in de code vinden we de methode:
FillWithRecent
waarin:
hProjectItem = New ProjectBox($hList) As "ProjectItem"

Laat ons die ProjectBox eens van dichtbij bekijken…

ProjectBox
Die staat onderaan, dat komt omdat die “ProjectBox” heet in plaats van “CProjectBox”; bij een Class staat er normaal een C vooraan in de naam…

Open de ProjectBox code.
In de initialisatie zie je
$hDrawingArea = New DrawingArea(Me) As "DrawingArea"

Zoek de plaats in de code waar de recente projecten worden weergegeven op het scherm, zoek naar DrawingArea?

Rond lijn 40 vind je
Public Sub DrawingArea_Draw()
Daarin worden de recente projecten op het scherm gezet, met titel, logo, versienummer, beschrijving enz. Het is dat gebied dat een blauw randje krijgt als je er met de muiscursor naartoe komt:

If $hDrawingArea.HasFocus Or If $bHighlight Then

Hier wil ik de tooltip zien; ik voeg alvast toe:

Me.Tooltip = "Test"

Ik “run” het project, en inderdaad, ik zie mijn “Test” als ik met de muis over het projectveld kom.

Eigenlijk willen we de directory van het te openen project zien. We zitten in “with/end with” bewerking van een object:
With $hProjectInfo
… wat een veelbelovende naam is: welke info bevat die? Een eigenschap path! (kan je zien als je $hProjectInfo tikt en daarachter een punt; toont eigenschappen en methodes).

Dus wordt het:

Me.Tooltip = .Path

“Run” en zie: van elke project wordt het “path” getoond!

Nu heb je Gambas3 aangepast aan je eigen noden.

Mailinglist
Je kan ook op de Gambas mailinglist een suggestie doen, en misschien wordt je wijziging wel opgenomen in een volgende versie.

Of ze zullen je zeggen dat het “path” al als tooltip werd getoond als je over het icoon van het project komt…

Gambas3 zelf compileren

Van broncode
Als je de laatste nieuwe versie van gambas wil, kan je de broncode afhalen en zelf compileren; dat wordt op gambaswiki.org/wiki/install beschreven. In mijn geval had ik voordien al een werkende Gambas3 uit de distributis openSUSE 15.3, en vervolgde het zo (ik volg de bovenstaande handleiding):

Software te installeren:
– automake (gnu): 1.11.1 (OpenSuse: Ok; 1.15.1-4.10.2)
– autoconf (gnu): 2.68 (OpenSuse: Ok; 2.69-1.445)
– libtool (gnu): 2.4 (OpenSuse: Te installen: 2.4.6-3.4.1)
Deed ik via Yast, Software management.

Niet vermeld maar ook nodig: git
zypper in git

Dan zie ik onderaan nog een commando waarin veel meer dan dit geïnstalleerd wordt:

zypper update -y && zypper install -y libtool gcc glew-devel gmime-devel gtk2-devel gtk3-devel libqt5-qtx11extras-devel libqt5-qtwebengine-devel libQt5Xml-devel libQt5Sql-devel libqt5-qtsvg-devel libQt5Gui-devel libQt5Core-devel libQt5Sql5-postgresql libQt5Sql5-unixODBC libQt5Sql5-mysql libQt5Sql5-sqlite webkit2gtk3-devel libICE-devel libSM-devel unixODBC-devel libzip-devel libzstd-devel libmariadb-devel gsl-devel libopenssl-devel alure-devel postgresql-devel libcurl-devel libSDL_ttf-devel libSDL_mixer-devel libSDL-devel libSDL2_ttf-devel libSDL2_mixer-devel libSDL2_image-devel libSDL2-devel libxslt-devel libv4l-devel librsvg-devel gtkglext-devel libgnome-keyring-devel libjpeg62-devel libpoppler-devel libpoppler-glib-devel imlib2-devel gmp-devel gstreamermm-devel

Ik heb eerst wat “backports” repo’s moeten afzetten alvorens bovenstaande uit te kunnen voeren.
Ok.

Directory gemaakt om gambas in te compileren:
mkdir gambasfromsource
cd gambasfromsource

Afhalen van de gambas code (zonder history –depth=1):

$ git clone --depth=1 https://gitlab.com/gambas/gambas.git

Cloning into ‘gambas’…
remote: Enumerating objects: 7648, done.
remote: Counting objects: 100% (7648/7648), done.
remote: Compressing objects: 100% (6718/6718), done.
remote: Total 7648 (delta 1155), reused 5252 (delta 493), pack-reused 0
Receiving objects: 100% (7648/7648), 14.88 MiB | 13.98 MiB/s, done.
Resolving deltas: 100% (1155/1155), done.

Versie controleren:
cd ~/gambasfromsource/gambas>
cat VERSION

3.17.0

(latere versies waren bv 3.19, 3.19.90, ..)

Om te updaten naar weer laatste versie: git pull

git pull

Already up to date.

(omdat ik de code net afgehaald had).

Drie stappen:

Om te “compileren”; opeenvolgende commando’s van in de gambas dir:

./reconf-all
(cpu naar 65% en duurt ong 5 min)

./configure -C -q
(cpu naar 70% en duurt ong 2 min.)

Output: een heleboel “configure: WARNING: Unable to met … requirement: Qt.. ”
en eindigend:

|| THESE COMPONENTS ARE DISABLED:
|| – gb.db.sqlite2
|| – gb.qt4
|| – gb.qt4.ext
|| – gb.qt4.opengl
|| – gb.qt4.webkit
|| – gb.qt4.webview
|| – gb.qt5.webkit
||

Om te “maken” :

make -j $(nproc)

cpu: 100%, duurt ong. 15 min.

Om te “installeren”:
(moet als root)

sudo make install
Password:

cpu 50% duurt 4 min.

Daarna kan je gambas starten, en ik zie als versie nu 3.17 ipv 3.14.
In de titelbalk staat een waarschuwing:

ONTWIKKELVERSIE GEBRUIK OP EIGEN RISICO!

Nu ben je ook klaar om Gambas zelf aan te passen

Gambas3 op nieuwe openSuse 15.3

Op dit moment (24-02-2022) is er geen Officiële versie van Gambas3 voor openSUSE 15.3.

Ik neem bv Munix stable versie (er is ook een nieuwere met een git-versienummer), en bij installatie krijg ik allerlei foutmeldingen over het niet vinden van info in de repo directories voor 15.x . backports .. (?)

Daarna kan ik in Yast, Software management wel Gambas3 IDE selecteren.

Geïnstalleerde pakketten: 134
autoconf, automake, bison, bison-lang, dwz, gambas3, gambas3-dev-tools, gambas3-gb-args… (meer)

Ik controleer en zie dat de jit-compiler niet mee geïnstalleerd is, dus ik ga die extra bij installeren, en moet dan downgraden van gambas 3.16 uit munix naar 3.14 uit de gewone repo.

En zoals ik al vreesde start Gambas niet.

Terug in Yast noteer ik de fout:

Er is een fout opgetreden tijdens de initialisatie van de opslagruimte. [https-download.opensuse.org-c1bbb620|https://download.opensuse.org/repositories/SUSE:/SLE-15-SP2:/Update/pool/] Geen geldige metagegevens op de gespecificeerde URL gevonden Geschiedenis: – [https-download.opensuse.org-c1bbb620|https://download.opensuse.org/repositories/SUSE:/SLE-15-SP2:/Update/pool/] Repository type can’t be determined.

Maar ik kan wel de jit-compiler van 3.14 nog bij-installeren (dat was dan blijkbaar met het downgraden niet gebeurd), waarna Gambas3 werkt.

Lees een letter: j/n

Soms is het meest eenvoudige moeilijk te vinden als je altijd in een grafische GUI omgeving bezig bent…

commandline programma (CLI):

'gambas module file
Public Sub Main()
  Dim s As String
  Print "Verdergaan? j/n"
  Input s
  Print "Je antwoord was " & s
End

Gecompileerd programma start niet

Programma gecompileerd in de Gambas3 IDE, met link op desktop.

Bij klik op programma lijkt het te willen starten, maar het sluit onmiddellijk af voor je eender wat ziet.

Tip
Probeer eens vanop de commandolijn. Als je in KDE werkt en Gambas3 een link maakte op de desktop, kan je die bekijken met Kate.

kate mijnapp.desktop

In dat bestand van die link zie je hoe het programma gestart wordt in de lijn die begint met Exec=, bv:

Exec='/home/user/myPrograms/mijnapp.gambas'

Geef zelf dat commando in op de commandolijn (knip+plak) ..

user@localhost:~ ./myPrograms/mijnapp.gambas

en kijk wat de reaktie is; bv:

MMain.@init.0: #2 Connot load class 'CDataContext': Unable to load class file
MMain.@init.0

Gebruik die reaktie om in de programmeeromgeving aanpassingen te doen.

Het programma mist hier blijkbaar de klasse CDataContext.

  • Start de Gambas3 IDE en kijk of die klasse aanwezig is.
  • Mogelijk wordt ze geladen uit een “library”, dus controleer ook de libraries…

Eén van de oorzaken kan zijn dat de klasse geen “EXPORT” bevat aan het begin.

* Ps: dit geldt ook als gambas zelf niet start.